Bezpieczeństwo

Znaczenie bezpieczeństwa w chirurgii plastycznej

Bezpieczeństwo w chirurgii plastycznej zapewnia lekarz, ale wyboru konkretnego lekarza dokonuje pacjent. Pojawia się pytanie, jak dokonać właściwego wyboru? Na jakie elementy wykształcenia i pracy lekarza należy zwrócić uwagę w celu dokonania „bezpiecznego wyboru”?
Bezpieczeństwo w chirurgii plastycznej jest synonimem dochowania najwyższej staranności, na którą składają się:

• Wykształcenie i doświadczenie chirurga.
• Rzetelna informacja dla pacjenta/pacjentki.
• Zapewnienie ciągłości opieki.

Oczywiście miejsce wykonania zabiegu oraz kwalifikacje całego personelu kliniki powinny spełniać wszystkie wymogi formalne – klinika musi być przystosowana do wykonywania zabiegów z zakresu chirurgii plastycznej estetycznej, a odpowiednie certyfikaty powinny być dostępne w każdej chwili.

Wykształcenie i kwalifikacje chirurga plastyka

Usuwanie zewnętrznych oznak starzenia się oraz poprawa wyglądu stanowi nieodłączną część chirurgii plastycznej. Tytuł specjalisty w zakresie chirurgii plastycznej uzyskuje się po zdaniu państwowego egzaminu składającego się z trzech etapów:

• Egzaminu praktycznego – wykonanie operacji z zakresu chirurgii plastycznej.
• Egzaminu testowego – 120 pytań z całego materiału dotyczącego chirurgii plastycznej.
• Egzaminu ustnego – 5 pytań sprawdzających umiejętność rozwiązywania problemów klinicznych (w tym przynajmniej jedno dotyczące chirurgii estetycznej).

Do egzaminu można przystąpić po odbyciu stażu specjalizacyjnego, zaliczeniu obowiązkowych kursów (w tym kursu z chirurgii estetycznej) oraz po samodzielnym wykonaniu 400 operacji z zakresu chirurgii plastycznej, obejmujących także zabiegi estetyczne.
Lista specjalistów chirurgii plastycznej dostępna jest na stronie Polskiego Towarzystwa Chirurgii Plastycznej, Rekonstrukcyjnej i Estetycznej – www.ptchprie.pl. Przed zabiegiem warto sprawdzić, czy dany lekarz figuruje na tej liście.

Chirurgia estetyczna a inne specjalizacje

Chirurgia estetyczna stanowi integralną część chirurgii plastycznej i nie występuje jako samodzielna specjalizacja. Zabiegi estetyczne wykonują nie tylko chirurdzy plastycy, ale również lekarze innych specjalności (np. chirurdzy ogólni, laryngolodzy, dermatolodzy). Każdy lekarz wykonujący takie operacje powinien jasno poinformować pacjenta o swoich kwalifikacjach – nie powinien używać określenia „chirurg estetyczny”, ponieważ formalnie taka specjalność nie istnieje.

Wskazania i przeciwwskazania do zabiegów estetycznych

Chirurgia estetyczna zajmuje się poprawą wyglądu i usuwaniem zewnętrznych oznak starzenia się. Zabiegi te nie ratują życia – ich celem jest poprawa samopoczucia pacjenta. Ryzyko operacji powinno być przeciętne, a ogólny stan zdrowia fizycznego i psychicznego pacjenta dobry, potwierdzony badaniami.
Podwyższone ryzyko może wynikać z chorób współistniejących, takich jak nadciśnienie czy choroby serca. W takich przypadkach operacja jest możliwa tylko przy dobrej kontroli choroby i zgodzie lekarza prowadzącego.

Przykłady łączenia celów estetycznych i rekonstrukcyjnych

Często zabiegi estetyczne pełnią także funkcję zdrowotną. Przykłady:

• Plastyka nosa – poprawa wyglądu i często także drożności dróg oddechowych.
• Plastyka piersi z redukcją – poprawa kształtu oraz zmniejszenie obciążenia dla kręgosłupa i postawy.

Chirurg plastyk potrafi łączyć cele estetyczne i zdrowotne w jednym zabiegu.

Doświadczenie chirurga

Tytuł specjalisty stanowi podstawę do wykonywania operacji estetycznych, ale równie ważne jest doświadczenie praktyczne. Warto zapytać, ile konkretnych operacji lekarz wykonuje rocznie – największe doświadczenie mają zwykle ci, którzy uczą innych.

Konsultacja i przygotowanie do zabiegu

Operacja jest tylko jednym z etapów leczenia. Podczas konsultacji lekarz powinien:

• Wysłuchać oczekiwań pacjenta.
• Zbadać pacjenta i przedstawić realne możliwości chirurgii plastycznej.
• Omówić przygotowanie do zabiegu, jego przebieg oraz rekonwalescencję.
• Pokazać zdjęcia „przed i po” – najlepiej średnie efekty, a nie tylko najlepsze.
• Poinformować o ryzyku i możliwych powikłaniach.

Ryzyko i powikłania

Każda operacja niesie ryzyko – m.in. obrzęk, zasinienia, blizny, ból, a czasem krwiaki, infekcje czy przedłużone gojenie się ran. W przypadku implantów piersi warto wybierać produkty renomowanych firm z udokumentowanymi badaniami klinicznymi.
Pacjent musi być poinformowany o wszystkich możliwych powikłaniach, także tych, z którymi lekarz nie miał osobistego doświadczenia. Informacja ta powinna być przekazana również w formie pisemnej.

Zapewnienie ciągłości opieki

Bezpieczeństwo pacjenta wymaga, aby chirurg pracował w zespole co najmniej dwóch lekarzy, zapewniając zastępstwo w razie choroby czy urlopu. Pacjent powinien mieć możliwość kontaktu z lekarzem przez całą dobę w okresie pooperacyjnym. Chirurg powinien też umieć leczyć ewentualne powikłania i wykonywać operacje poprawkowe.

Jak dokonać bezpiecznego wyboru lekarza

Dobry wybór lekarza opiera się na:

• Specjalizacji i doświadczeniu w chirurgii plastycznej estetycznej.
• Rzetelnej, także pisemnej informacji o zabiegu i ryzyku.
• Czasie na podjęcie decyzji – minimum 2 tygodnie między konsultacją a operacją.
• Możliwości zapewnienia ciągłości opieki.

Rola pacjenta w procesie leczenia

Kluczem do sukcesu jest dobrze poinformowany pacjent z realistycznymi oczekiwaniami.

• Jeden zadowolony pacjent to najlepsza reklama dla chirurga.
• Jeden niezadowolony pacjent to problem dla lekarza i całej branży.

Świadomy pacjent unika miejsc, w których bezpieczeństwo nie jest priorytetem.